• Station-de-pijp-banner-2

Station De Pijp

Amalia Pica, ‘Sipping colors’, 2017

De Pijp | Wijk

Station De Pijp ligt onder de Ceintuurbaan en is het smalste station van de metrolijn: de sporen liggen er boven elkaar en de entrees zijn inpandig; ze bevinden zich in bouwblokken met daarboven woningen. De Pijp wordt vooral gebruikt voor woon-werkverkeer door circa 18.000 reizigers per dag. Het station ligt middenin één van de meest geliefde wijken van Amsterdam. Een mengelmoes van Albert Cuyp en Hema, toko en trendy horeca, volksbuurt en yuppenwijk. Een ideale schatkamer voor een kunstenaar om op onderzoek uit te gaan. Wat maakt de Pijp vroeger en nu bijzonder, welke sfeer kenmerkt de wijk?

De kunstopdracht voor De Pijp omvatte twee locaties: de wand in de 190 meter lange verdeelhal, waar de reiziger kiest voor de richting Noord of Zuid, en de twee entreegebieden van het station. De kunstenaars werd gevraagd om sfeerbepalende karakteristieken van de wijk te laten reflecteren in het ontwerp voor de verdeelhal. Vanwege de smalte van het station moest het kunstwerk een bepaalde lichtheid behouden, samenhang creëren en een rustpunt vormen binnen de drukte in de hal. Het kunstwerk voor de entreegebieden moest functioneren als verbindend element tussen de wijk bovengronds en het op De Pijp gebaseerde kunstwerk voor de wand verdeelhal ondergronds.

noord/zuidlijn-station-de-pijp-800

Amalia Pica en Remco van Gulik overleggen bij het te maken origineel | Foto: Véronique Baar

Verbindend

Amalia Pica (Neuquén, AR, 1978) kreeg de opdracht. In eerder werk verbond Pica verschillende mensen met elkaar door ze een slinger van gekleurde vlaggetjes te laten vasthouden. Dezelfde vlaggetjes lieten later, overgoten met water, hun kleurstof los op een groot vel papier. Pica werkt vaak repetitief. Als ze een thema heeft uitgewerkt en vormgegeven en het staat, biedt het haar gelegenheid erop te reflecteren en het een andere wending of vorm te geven. Voor De Pijp nam ze de thematiek van de slinger met vlaggetjes als uitgangspunt.

De vlaggetjes worden wel eens beschouwd als een Zuid-Amerikaans fenomeen. De Argentijnse Pica zag ze echter pas voor het eerst toen ze een tijdje in Nederland woonde, in De Pijp, en kocht haar eerste set dan ook hier. Pica associeert de vlaggen met straatfeesten, een feestelijk samenzijn van mensen die elkaar niet of niet goed kennen, en ze roepen voor haar eenzelfde gemeenschappelijk gevoel van vrolijkheid op als De Pijp met de kleurrijke Albert Cuyp markt. Voor Pica zijn de vlaggen een metafoor voor hoe we de openbare ruimte op een fijne manier met elkaar kunnen delen.

In station De Pijp kregen de sterk geabstraheerde vlaggen maar heel minimalistisch en terughoudend een plek, in beide entreegebieden: ze vormen een verbinding tussen de wijk en het ondergrondse station en een opmaat tot het eigenlijke werk in de ondergrondse verdeelhal.

In de huid

Daar liet Pica de kleuren van de vlaggen als metafoor voor de kleuren uit de wijk naar beneden sijpelen, het station in. Pica wilde bewust een werk dat terughoudend is en zich niet opdringt aan de reiziger. Ze werkte daarom in de huid van de architectuur en koos voor een materialisering in de glastegels van de wanden. Zo zie je de kleuren van boven naar beneden sijpelen, haast alsof de glazen tegels ramen zijn.

De kleuren in de wand zijn de werkelijke kleuren die de feestvlaggetjes afgeven. Pica maakte meerdere aquarellen door de vlaggetjes nat te maken en de kleuren eruit te laten lopen op een vel papier geschaald op de verhoudingen van de wand van de verdeelhal. Ze koos de beste aquarel, met een mooi ritme, af en toe een grillig verloop van de kleurstof en bijzondere vlekjes en spatjes die tijdens het maken waren ontstaan. Pica was zich ervan bewust dat deze details juist op groot formaat versterkend zouden werken. De aquarel werd gescand en na uitvoerig materiaalonderzoek werd ervoor gekozen om de gedigitaliseerde aquarel op een folie af te drukken en in gelaagd gehard glas te plaatsen, dat verder dezelfde samenstelling heeft als het standaardglas in de stations: een grijze achterlaag, een voorzijde met reliëf en een stippenpatroon.

De-Pijp-2

Pica beoordeelt het eerste deel van het geïnstalleerde werk | Foto: Jorrit ’t Hoen

Over Amalia

Amalia Pica exposeerde onder meer bij het Guggenheim Museum in New York, het Van Abbemuseum in Eindhoven, de Chisenhale Gallery in Londen, het Museum of Contemporary Art in Chicago en Museo Tamayo in Mexico City. Tijdens haar periode aan de Rijksakademie woonde ze in Amsterdam. Pica werkt in series: motieven en technieken herhalen zich, van vlaggen tot Venndiagrammen, seinmasten en stille, langdurige performances.

Gegevens van het werk

Titel: ‘Sipping colors’ | Opening 21 juli 2018. | Materiaal: print naar aquarel tussen glas. | Afmeting: circa 4 x 190 meter (wand entreehal) en tweemaal circa 4 x 10 meter (wanden entreegebieden).