[vc_row fluid=”full_stretch_row_content” class=”content pb-60 “][vc_column][rs_hero_slider style=”style3″ autoplay=”4000″][rs_hero_slider_item image=”1426″ heading=”Noord/Zuidlijn”][rs_hero_slider_item image=”1853″][rs_hero_slider_item image=”1995″][rs_hero_slider_item image=”1854″][rs_hero_slider_item image=”2135″][rs_hero_slider_item image=”2136″][rs_hero_slider_item image=”1857″][rs_hero_slider_item image=”1858″][rs_hero_slider_item image=”1859″][/rs_hero_slider][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Amsterdam bouwt aan de Noord/Zuidlijn, die in 2018 gaat rijden. In alle metrostations komt kunst. Kunst versterkt de herkenbaarheid van de stations, veraangenaamt het wachten, vergroot het gevoel van veiligheid en is sterk sfeerbepalend. Maar bovenal vormt kunst onderweg een ontmoeting met het onverwachte.

 

QKunst kreeg in 2012 opdracht van de gemeente Amsterdam voor de artistieke begeleiding van kunst voor de Noord/Zuidlijn: het formuleren van de uitgangspunten, het selecteren van de kunstenaars en het artistiek begeleiden van ontwerp tot en met oplevering. QKunst vormt hiermee een schakel tussen kunstenaars, gemeente, aannemer, adviescommissie en architect.

 

Acht monumentale kunstwerken van soms wel 200 meter breed worden ineens gerealiseerd. Veelal geïntegreerd in de architectuur van Benthem Crouwel, op een wand of in een vloer. De opdracht aan de kunstenaars is een verrassende en eigenzinnige vertaling te maken van de directe stationsomgeving naar dit nieuwe stuk deels ondergrondse stad. Telkens vanuit een ander perspectief: van wijk tot wereld.

 

QKunst is daarnaast gevraagd mee te denken over de ontsluiting van de te renoveren kunstwerken in de metrostations van de Amsterdamse Oostlijn.

 

Kunstenaars in slideshow: David Claerbout | Amalia Pica | Jennifer Tee | Daniel Dewar
Fotografie slideshow: Tobias Groenland | Jorrit ’t Hoen | Mijke Rummens | Kamp & van Gulik[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Met de komst van de Noord/Zuidlijn wordt het oer-Hollands landschap ten noorden van Amsterdam nog sneller bereikbaar vanuit de stad. De opdracht voor de geselecteerde kunstenaars luidde dan ook om iets van het ‘ommeland’ voelbaar te maken in de overwegend nieuw bebouwde omgeving. Voor Noord werd het ontwerp van Harmen Liemburg (1966) geselecteerd.

 

Liemburg vertelt een visueel verhaal over het gebied ten Noorden van Amsterdam, vanuit het perspectief van de vogels. Hij put daarvoor uit de vormentaal van onze dagelijkse omgeving maar ook uit cartografie en historisch bronmateriaal. De tekening wordt ingelegd in de perronvloer en bestrijkt het hele middengebied van het perron, over een lengte van bijna 180 meter. Daarmee vormt het een dialoog met de bijzondere stationskap.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728414133{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1998″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Rondom Station Noorderpark komen verschillende karakteristieken van Noord samen: de arbeiderswijken aan weerszijden van het station zijn representatief voor de tuindorpen even verderop; een stukje van de creatieve industrie in opkomst die Noord kenmerkt ligt op loopafstand; twee van de vele parken in Noord liggen aan weerszijden van het station. Het uitvergroten, vertalen, zichtbaar maken of toevoegen van ‘typisch Noordse’ karakteristieken was dan ook het startpunt van de opdracht.

 

Kunstenaarsduo Persijn Broersen (1974) en Margit Lukács (1973) markeert het eerste station op Noord met een monumentaal kunstwerk. Een reeks poorten in verschillende bouwstadia belichaamt een tijdreis van Het Avondland Amsterdam naar de toekomst, Het Ochtendland in Noord. ’s Nachts, aangelicht, zullen de poorten een theaterdecor vormen naar een andere wereld.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1677″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Maak een actueel beeldverhaal als tegenhanger op het decoratieprogramma van Cuypers, dat was de vraag aan kunstenaar Jennifer Tee (1973) voor de entreehal van het centraal station. Het entreegebied bevindt zich exact onder de gevel van Cuypers uit 1889. De gevel geeft een beeld van de toenmalige positie van Amsterdam in de wereld met internationale wapens en allegorieën van handel en scheepvaart.

 

Tee ontwierp voor het entreegebied een Tulpen Palepai, waarin twee elementen samenkomen: de tulp, het wereldberoemde Nederlandse icoon en de palepai, grote geweven scheepjesdoeken uit het zuiden van Sumatra met de voorstelling van een schip. De Sumatraanse palepai getuigen van een lange en rijke handelsgeschiedenis met Nederlanders, Chinezen, Javanen, Arabieren en Portugezen. Het belangrijkste motief is dat van een schip vol menselijke figuren, dieren en een mast die uitloopt in een levensboom.

 

Het gehele wandkleed is gelegd in banen van kleurige, gedroogde tulpenblaadjes, 100.000 in totaal. Het schip herbergt symbolen en elementen uit de (recente) Amsterdamse geschiedenis: historische lantaarns van het Damrak, stationsklokken van Cuypers, de Noord/Zuidlijn als levensbaan, de Amsterdamse leeuw.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1678″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]De metrohal wordt wel ‘de kathedraal’ genoemd, vanwege de grote hoogte en de monumentale pilaren. De Vlaamse videokunstenaar David Claerbout (1969) dacht direct aan Mondriaan toen hij de kunstlocatie zag. Claerbout trok vervolgens een parallel met de vroege landschappen van de schilder en met de lijnen in het landschap ten Noorden van Amsterdam. Daar vond hij ook het aanknopingspunt voor de langgerekte kunstlocatie.

 

Claerbout werkt aan een digitale film van een sterk compositorisch landschap dat continu op het scherm aanwezig is. In het landschap wordt tot in detail zichtbaar gemaakt wat voor weer het de volgende dag wordt rond dezelfde tijd. De film is dan ook een ‘weather engine’: de metroreiziger ziet wat voor weer het morgen kan verwachten rond dezelfde tijd. In deze wereld woont een personage, dat continu zorgdraagt voor het landschap. De handelingen en routines vormen een parallel met de routine van de reizigers. Claerbout vroeg voor dit werk input van het publiek tijdens een speciaal hiervoor georganiseerde brainstorm.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1679″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Station Rokin ligt op de plek waar Amsterdam haar oorsprong vindt. Bijna 700.000 archeologische vondsten gedaan tijdens boorwerkzaamheden getuigen van het dagelijks leven in een stad die de Amstel als afvalcontainer gebruikte. Hoe maak je die geschiedenis in één oogopslag voelbaar? Kunstenaarsduo Daniel Dewar (1976) en Grégory Gicquel (1975) en stadsarcheoloog Jerzy Gawronski vonden een antwoord: in twee monumentale installaties naast de roltrappen worden de vondsten getoond, geordend naar hun gebruik, als reflectie van de stad.

 

In dialoog met de installaties ontwierpen Dewar en Gicquel een kunstwerk voor de perronwanden. De meer dan levensgrote actuele objecten vertellen een poëtisch kort verhaal als schakel tussen de hedendaagse bovengrondse en historische ondergrondse stad. Reizigers staan straks oog in oog met onder andere een krokodil, een manshoge kikker en een paar dobbelstenen. Ogenschijnlijk even willekeurig gekozen als de beeldenstroom die dagelijks via internet aan ons voorbij glijdt.

 

Op 23 maart 2017 was er een preview van het kunstwerk aan de perronwanden met introducties door de kunstenaars Dewar en Giquel en de stadsarcheoloog Jerzy Gawronsky. Jerzy Gawronsky en Véronique Baar gaven dezelfde dag een lezing in het Allard Pierson Museum over de totstandkoming van het kunstwerk en de wisselwerking tussen kunst en archeologie.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1680″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]In het rijke culturele verleden en heden dat de omgeving van Station Vijzelgracht weerspiegelt, spelen de ondernemende en artistieke bewoners van Amsterdam een belangrijke rol. Een publieke wens ging voor station Vijzelgracht in vervulling met het Shaffy Art Project, waarvoor kunstenaars zich konden aanmelden. De kunstenaars werden hier uitgedaagd de betekenis van Shaffy in een bredere context te plaatsen.

 

Marjan Laaper (1971) won de wedstrijd. In haar ontwerp legt ze een relatie tussen de levensloop van Ramses Shaffy en de levenspaden die wij zelf bewandelen. De LED-lichtlijnen lichten langzaam op tot een portret van Ramses Shaffy. Iedere lijn staat voor een persoon die belangrijk was in het leven van Shaffy en elk knooppunt symboliseert een levensgebeurtenis. De led-lijnen lichten in steeds andere combinaties op en vormen samen een portret van Ramses Shaffy. Wanneer de led-lijnen in opbouw zijn, ontstaat de associatie met een metronetwerk.

 

Op 8 december 2016 was er een preview van het kunstwerk in aanwezigheid van onder meer initiatiefnemers Nigaio Wijnen en Rob Jansma en juryleden Jeroen Krabbé en Liesbeth List.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1871″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Kunstenaar Amalia Pica (1978) ging op zoek naar sfeerbepalende karakteristieken van De Pijp en vertaalde deze naar een ontwerp voor de entrees van het station en voor de lange wand in de entreehal. Ze laat het kleurrijke karakter van De Pijp letterlijk het station in sijpelen. Pica, die een tijd lang in de wijk woonde, wilde niet dat het kunstwerk zich aan de reiziger zou opdringen, maar dat het op een terughoudende manier sfeerbepalend zou zijn.

 

In eerder werk verbond Pica verschillende mensen met elkaar door ze een slinger van gekleurde vlaggetjes te laten vasthouden. Dezelfde vlaggetjes lieten later, overgoten met water, hun kleurstof los op een groot vel papier. In Station De Pijp wil Pica de suggestie wekken dat de kleur uit de wijk op eenzelfde manier naar beneden zakt. De kleuren worden aangebracht in de glazen tegels van de entreehal. Zo maken de kleuren deel uit van de huid van het station. De vlaggen keren geabstraheerd terug in de entreegebieden van het station.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1682″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-100″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Gerald van der Kaap (1959) ging voor Station Europaplein aan de slag met de vraag om een kunstwerk te ontwerpen met een sterk sfeerbepalende identiteit, vanwege het internationale karakter van deze locatie. Een zin uit een reiswoordenboekje is het uitgangspunt voor zijn ontwerp: I want a permanent wave / Ich möchte gern eine Dauerwelle / Ik wil graag een permanent. Het zijn zinnen die Van der Kaap vaak gebruikt in zijn optredens als vj en die uit een oud reiswoordenboekje komen. Ze zijn exemplarisch voor de verschillende interpretaties van taal.

 

Als Van der Kaap als vj optreedt, mixt hij een veelheid aan beelden door elkaar. Hier gebruikt hij dezelfde werkwijze, maar zijn de beelden als het ware gestold. Het ritme van het ontwerp wordt gedicteerd door de zin ‘I want a permanent wave’ en een filmisch scenario. Op de perronwand richting Noord figureert een man, op de perronwand richting Zuid een vrouw. Even zijn ze met elkaar verbonden in een Brief Encounter. Het kunstwerk van Van der Kaap wordt uitgevoerd in de glazen tegels van het station.[/vc_column_text][/vc_column][vc_column css=”.vc_custom_1493728421665{padding-top: 50px !important;}”][vc_single_image image=”1683″ img_size=”full” add_caption=”yes”][/vc_column][/vc_row][vc_row fluid=”stretch_row_only” padding_top=”pt-40″][vc_column width=”2/6″ animation=”zoomIn” animation_delay=”0.2″ class=”col-sm-3″][vc_column_text]

[/vc_column_text][/vc_column][vc_column width=”4/6″ class=”col-sm-9″][vc_column_text]Station Zuid ligt boven de grond en is het enige station van de Noord/Zuidlijn dat al bestaat. Er worden alleen perrons en toegangen aangelegd. Veel tramlijnen en treinen zullen hier samenkomen, waaronder de hogesnelheidslijn (HSL). Ook komt er een regionaal busstation. Naar verwachting zullen per dag 75.000 passagiers van Station Zuid gebruikmaken.

 

Station Zuid wordt het knooppunt van verkeer, business en wetenschap; brandpunt van mobiliteit, macht en kennis in Nederland. Station Zuid is nog niet ontworpen. De selectie van kunstenaars zal daarom later plaatsvinden.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]